|
شرایط گیرنده قرنیه
|
-
عمل پیوند قرنیه را می‌توان به کاشتن (غرض) نهال به جای یک درخت پژمرده تشبیه کرد.
هر چند نهال پژمرده با نهال سالم تعویض می‌شود ولی شرایط رشد نهال جدید هم باید وجود
داشته باشد از قبیل زمین مناسب، تغذیه، رطوبت، نگه‌داری و رسیدگی کافي که فراهم نبودن
این شرایط موجب پژمردگی مجدد نهال خواهد شد. بنابراین شرایط مناسب فرد گیرنده پیوند
جهت بهبود دید (optical) را می‌توان به شرح ذیل بیان نمود:
-
سالم بودن عصب بینایی و شبکیه به طوری که بتوان یک دید قابل قبول پس از عمل پیوند قرنیه
را انتظار داشت. بنابراین کسانی که دچار ضایعات شدید شبکیه بوده و یا عصب بینایی آنها
در اثر آب سیاه پیشرفته و یا ضربات وارده به عصب بینایی دچار صدمه شده است، عمل پیوند
قرنیه کمکی به بهبود دید آنها نخواهد کرد.
-
سلامت کامل پلک‌ها که شامل توانایی در بستن پلک‌ها، عدم چرخش لبه پلک به داخل و یا
خارج، نبودن مژه‌های اضافی در لبه پلک می‌باشد. در نوزادانی که هنگام تولد نقص مادرزادی
پلک داشته و یا پلک آنها کامل بسته نمی‌شود و دچار کدورت قرنیه شده‌اند عمل پیوند
قرنیه موثر نیست مگر آن که ابتدا مشکل پلک‌ها مرتفع شود. در بزرگسالان هم در صورت وجود
هر کدام از موارد فوق در پلک ابتدا باید نسبت به رفع آنها اقدام نمود.
-
طبيعي بودن جريان اشک: شرط اصلی شفافیت قرنیه و عملکرد طبیعی آن وجود جریان طبیعی اشک
می‌باشد. لایه اشکی حاوی مواد مغذی و ضد میکروبی مختلفی می‌باشد که برای سلامت قرنیه
ضروری است. بیماریهای مختلفی سبب کاهش اشک به درجات متفاوت می‌شوند که عبارتند از:
-
بیماریهای موضعی پلک که سر دسته آنها بلفاریت‌های شدید می‌باشد.
-
صدمات قبلی ملتحمه و یا اعمال جراحی قبلی مانند تراخم‌های قدیمی، سوختگی شیمیایی و
یا بیماریهای حساسیتی شدید مانند ورم بهاره و یا مصرف طولانی مدت لنزهای تماسی.
-
بیماری های عمومی که سایر قسمت های بدن را درگیر می کنند مانند روماتیسم مفصلی(آرتریت
روماتویید) و سندرم (Stevens Johnson Syndrome(SJS
-
مصرف بعضی از داروها مانند داروهای ضدفشار خون، آرام بخش‌ها و داروهای ضد افسردگی.
-
بیماریهای مادرزادی که با کمبود اشک و اختلال حس قرنیه همراه هستند از قبیل سندرم
Riley-Day. بنابراین لازم است قبل از انجام پیوند قرنیه موارد فوق تشخیص داده شده و
نسبت به درمان آنها اقدام شود. جهت رفع موارد فوق در صورتی که خفیف باشد می‌توان با
سوزاندن مجرای اشکی قبل از عمل و دوختن پلک‌ها پس از عمل و تجویز اشک مصنوعی و سایر
مواد مرطوب کننده چشمی شرایط را کنترل نمود و در صورتی که موارد قبلی به طور نسبی قابل
رفع نباشند انجام عمل پیوند قرنیه با عدم موفقیت همراه بوده و بهتر است عمل جراحی انجام
نشود. چه بسا مواردی وجود دارد که فرد علیرغم وجود اشکالات فوق قادر به انجام امور
روزمره خود (هر چند به سختی) می‌باشد و پس از انجام عمل ناموفق پیوند قرنیه همین دید
موجود را از دست می‌دهد.
-
فشار بالای چشم:یکی از علل عدم موفقیت پیوند قرنیه، فشار کنترل نشده داخل چشم قبل از
عمل می‌باشد. لازم به ذکر است یکی از علل مهم شکست پیوند قرنیه افزایش فشار چشم پس
از عمل است. بنابراین قبل از عمل پیوند قرنیه باید فشار چشم طبیعی بوده و در صورتی
که بالا باشد با انجام عمل جراحی و یا تجویز دارو آن را کنترل نمود.
-
التهاب داخل چشم (يووییت):هر گونه التهاب داخل چشم قبل از عمل جراحی باید به شدت کنترل
شود و از شش ماه قبل از عمل التهابی در چشم وجود نداشته باشد. در اکثر موارد التهاب
داخل چشم با قطره استرویید (کورتون) و یا داروهای سیستمیک کنترل می‌شود. باید توجه
داشت که اگر التهاب داخل چشم ثانوی به بیماریهای سیستمیک مثل روماتیسم مفصلی (آرتریت
روماتویید) باشد، علیرغم کنترل التهاب داخل چشم، فرد در گروه بیماران پرخطر از لحاظ
دفع پیوند قرنیه قرار مي‌گيرد.
-
التهابات سطح چشم: بعضی از بیماریهای التهابی ملتحمه که مزمن هستند مانند حساسیت‌های شدید ورم بهاره و یا حساسیت‌های چشمی توام با بیماریهای پوستی (آتوپی) عمدتاًٌ توام با کدورت‌های قرنیه و یا قوز قرنیه می‌باشند که در این موارد هم پیش آگهی عمل پیوند قرنیه چندان رضایت بخش نیست. در صورت ضرورت انجام پیوند کنترل بیماریهای فوق جهت افزایش موفقیت عمل پیوند ضرورت دارد.
-
آمبلیوپی: : بعضی از بیماری‌ها که در بدو تولد وجود داشته (مانند بیماریهای مادرزادی
قرنیه) منجر به تنبلی چشم می‌شوند که در سنین بزرگسالی قابل درمان نیست. در صورتی که
در معاینه شواهدی مبنی بر شدید بودن تنبلی چشم مانند لرزش چشم‌ها (نیستاگموس) و یا
انحراف شدید وجود داشته باشد انجام عمل پیوند قرنیه منجر به افزایش دید نخواهد شد هر
چند ممکن است از لحاظ ظاهری تا حدی موجب رضایتمندی بیمار شود.
-
همکاری بیمار جهت معاینات پس از عمل و استفاده درست از داروها: یکی از شرایط اصلی موفقیت
پیوند قرنیه توانایی بیمار و یا والدین اطفال در رعایت دستورات پس از عمل شامل شرکت
منظم در معاینات دوره‌ای، استفاده صحیح از داروهای پس از عمل و بالاخره مراقبت در برابر
ضربه و پیشگیری از حوادث پس از عمل می‌باشد. بنابراین افرادی که از لحاظ اقتصادی توانایی
مراجعات مکرر را نداشته و یا از لحاظ دوري مسافت دسترسی آسان به جراح خود نداشته و
یا به علت معلولیت‌های جسمی و ذهنی قادر به رعایت مراقبت‌های پس از عمل نباشند، موارد
مناسبی جهت عمل پیوند قرنیه نيستند.
-
سن بیمار:اطفال به علت آن که قادر به بیان مشکلات پس از عمل نبوده و عوارض پس از عمل
مانند شل شدن زودرس بخیه‌ها و افزایش واکنش دفع پیوند قرنیه در آنها شایع‌تر است و
همچنين در معرض حوادث و ضربه می‌باشند، موارد مناسبی جهت انجام عمل پیوند قرنیه نیستند.
در این موارد باید در صورت امکان از اقدامات جایگزین مانند ایريدکتومي اپتيکال استفاده
نمود. لازم به ذکر است به علت مشکلات فوق در کدورت‌های یک طرفه قرنیه اطفال نباید اقدام
به عمل پیوند قرنیه نمود. با توجه به موارد ذکر شده می‌توان نتیجه گرفت که انجام پیوند
در موارد ذیل منع مطلق دارد:
-
عدم درک نور
-
عدم رضایت بیمار
-
بیماریهای مادرزادی یک طرفه در اطفال توام با اختلالات خارج چشمی و یا داخل چشمی
-
داشتن دید مناسب با عینک
-
خشکی شدید چشم و اختلالات پلک و سطح چشم که قابل اصلاح نباشند.
|
|
|
|